Coraz więcej niemieckich sądów nakazuje rządowi przyznanie wiz Afgańczykom zagrożonym przez talibów, mimo iż program humanitarny został wstrzymany. Fala pozwów obnaża rosnące napięcia między władzami a uchodźcami, a także wywołuje kontrowersje wokół kwestii bezpieczeństwa i odpowiedzialności państwa.
W maju rząd Niemiec, kierowany przez konserwatystów, wstrzymał wydawanie wiz w ramach specjalnego programu humanitarnego dla uchodźców. Program powstał po upadku wspieranego przez Zachód rządu w Afganistanie w 2021 roku i miał chronić osoby szczególnie narażone – w tym Afgańczyków współpracujących z Bundeswehrą jako lokalny personel.
Od tamtej pory coraz więcej rodzin i osób indywidualnych wnosi pozwy o realizację wcześniejszych obietnic wizowych. Według portalu Legal Tribune Online berliński sąd administracyjny nakazał już rządowi wydanie wiz w 22 sprawach.
Nieprzestrzeganie orzeczeń wiąże się z karą 10 tys. euro w każdej sprawie, a groźby nałożenia grzywien padły już co najmniej dwukrotnie.
Kontrowersje i zarzuty
Od momentu uruchomienia program umożliwił relokację około 45 tys. Afgańczyków do Niemiec. Jednak w ostatnich miesiącach pojawiały się zarzuty, iż nowo przybyli nie byli odpowiednio weryfikowani pod kątem bezpieczeństwa, a w niektórych przypadkach istniały wątpliwości dotyczące ich tożsamości. Rząd stanowczo odpierał te oskarżenia.
W ubiegły piątek aktywiści migracyjni złożyli formalne zarzuty wobec ministra spraw zagranicznych Johanna Wadephula oraz ministra spraw wewnętrznych Alexandra Dobrindta. Oskarżyli ich o „porzucenie i niewyświadczanie pomocy”, wskazując, iż wielu afgańskich uchodźców utknęło w Pakistanie po zamknięciu niemieckiej ambasady w Kabulu.
Tymczasem pakistańskie władze nasilają presję, by uchodźcy opuścili kraj. Według danych niemieckiego rządu, spośród osób objętych programem 450 zostało ostatnio zatrzymanych przez pakistańską policję, a 211 deportowano do Afganistanu.
Reakcja władz
Minister spraw wewnętrznych Dobrindt zapewnił, iż rząd analizuje w tej chwili każdy przypadek indywidualnie, by ustalić, czy istnieje prawnie wiążący obowiązek przyznania wiz.
Program afgański był jednym z kilku dobrowolnych projektów humanitarnych przewidujących wydanie ograniczonej liczby wiz oraz bezpieczny transport dla osób szczególnie zagrożonych. Jednak pod koniec lipca wszystkie takie programy zostały zawieszone – zgodnie z wcześniejszym planem ich wygaszenia.