Na Wykusie upamiętniono świętokrzyskich partyzantów

16 godzin temu

Zdjęcie: 14.06.2025. Uroczystości patriotyczne na Wykusie / Fot. Anna Głąb - Radio Kielce

Wzywam was, żołnierze Jana Piwnika „Ponurego”, stańcie do apelu! Te sowa po raz kolejny rozbrzmiały na polanie Wykus w lesie między Wąchockiem, a Bodzentynem. Tu w okresie II wojny światowej świętokrzyskie zgrupowania partyzanckie Armii Krajowej miały swoją „leśną twierdzę”. Tu także corocznie w weekend poprzedzający śmierć komendanta „Ponurego”, która przypada 16 czerwca, realizowane są uroczystości patriotyczne.

Zgodnie z przyjętym zwyczajem msza święta przy ołtarzu polowym odprawiana jest w intencji Eugeniusza Kaszyńskiego „Nurta” i jego żołnierzy. Zastępca komendanta właśnie na Wykusie jest pochowany.

Uroczystości przebiegają jednak w oprawie kompanii honorowej policji, bo Jan Piwnik przed II wojną światową był policjantem. Tu także wręczana jest Honorowa Policyjna Odznaka Zasługi im. „Ponurego”. Dotychczas otrzymało ją niespełna 50 funkcjonariuszy, a każdy z nich wyróżnił się w szczególny sposób wypełnianiem przysięgi policyjnej. W tym roku otrzymało ją trzech funkcjonariuszy. Aspirant sztabowy Michał Franczyk i młodszy aspirant Izabela Romanowska z Komendy w Skarżysku-Kamiennej oraz sierżant sztabowy Konrad Klimowicz z Komendy w Pionkach. Wszyscy z narażeniem własnego zdrowia i życia ruszyli na pomoc potrzebującym.

Aspirant sztabowy Michał Franczyk i młodszy aspirant Izabela Romanowska pomogli tonącemu mężczyźnie podczas wypoczynku nad zalewem w Bliżynie. Bez wahania ruszyli mu na pomoc i udzielili pierwszej pomocy prowadząc resuscytację do momentu odzyskania przez poszkodowanego własnego oddechu. Jak mówi Michał Franczyk przyznanie mu odznaki jest wielkim honorem.

– Wielokrotnie przychodziłem na Wykus. Jeszcze jako młody chłopak widziałem policjantów, którzy otrzymywali odznaki. Nigdy jednak nie myślałem, iż znajdę się w ich gronie. Nie czuję się bohaterem, postąpiłem tak, jak należało w tej sytuacji – mówi.

W podobny sposób wypowiada się Konrad Klimowicz. On także pomógł poza służbą osobom tonącym. – Byłem z synem na rybach i nagle zauważyłem, iż obok tonie chłopiec, a na ratunek ruszyła jego mama, obojgu pomogłem wyjść z wody. Kilka dni później w tym samym miejscu wyciągnąłem z wody jedenastolatka, wyniosłem go na brzeg i przekazałem matce. To były naturalne odruchy ludzkie, sam też jestem ojcem i pomoc dziecku jest oczywista. Dodam, iż wcześniej nie znałem historii przyznawania odznaki na Wykusie. Kiedy więc zacząłem o niej czytać zrozumiałem, jak jest ważna. Tym bardziej więc czuję się dumny z jej posiadania – zaznacza.

Uroczystości na Wykusie są organizowane przez Środowisko Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich AK Ponury-Nurt. Prezes Rafał Obarzanek podkreśla, iż corocznie przyjeżdżają tu ludzie, którzy są osobiście związani z historią żołnierzy służących na Wykusie.

– Cieszy nas bardzo, iż przybywają tu ludzie z potrzeby serca, szacunku dla żołnierzy. Widzimy także wielu harcerzy i to także powód do radości, bo jak mówił Zdzisław Rachtan – w nich należy pokładać nadzieję i przekazywać pamięć o wydarzeniach historycznych – przypomina.

Pierwszą kaplicę na Wykusie, nieopodal miejsca stacjonowania żołnierzy Armii Krajowej postawili w 1957 roku dawni podkomendni Jana Piwnika. Później spotkanie rozrosło się o kolejne środowiska, głównie harcerzy i młodzież.

Niedzielne uroczystości (15 czerwca) rozpoczną o 10.30 mszą świętą w intencji płk. Jana Piwnika „Ponurego” i jego żołnierzy w klasztorze oo. cystersów w Wąchocku, a następnie przeniosą przed pomnik „Ponurego” na wąchockim rynku, gdzie odbędzie się uroczysta defilada i Apel Pamięci.

Ostatnim dniem wydarzenia będzie poniedziałek (16 czerwca). W Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie odbędzie się panel dyskusyjny: ” Jan Piwnik „Ponury” i jego żołnierze. Fenomen Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury”.